Theo 
Francken

“Wij kunnen enkel rekenen op de solidariteit van onze partners wanneer wijzelf ons deel doen als een loyale partner. Deze engagementen weerspiegelen dan ook de kernmissie van Defensie: voorbereiding op het hoogste conflictscenario binnen de collectieve verdediging van de NAVO, de bescherming van ons nationaal grondgebied en het bevorderen van stabiliteit en veiligheid in onze strategische nabijheid. Onze militairen staan klaar om snel en doeltreffend te reageren op alle conventionele en hybride dreigingen,” aldus minister Francken.

Collectieve Verdediging en Afschrikking

De verhoogde dreiging aan onze NAVO-oostflank sinds de brutale aanval van Rusland op Oekraïne en de noodzaak om de internationale rechtsorde te verdedigen en onze bondgenoten in Oost-Europa te beschermen, vormen de hoogste operationele prioriteit in het buitenland. Onze inzet draagt rechtstreeks bij aan de nieuwe verdedigings- en afschrikkingsplannen (Deterrence and Defence of the Euro-Atlantic Area).

“Onze aanwezigheid in Roemenië, Litouwen en via Air Policing toont dat België zijn verantwoordelijkheid neemt in de collectieve verdediging. Het gaat om concrete, zichtbare bijdragen die onze bondgenoten sterker maken en onze eigen veiligheid vergroten”, zegt minister Francken.

Defensie bestendigt in 2026 resoluut zijn engagement in de collectieve verdediging van de NAVO-oostflank via het Forward Land Forces (FLF)-concept. De kern van deze inspanning is gericht op Roemenië, waar de inzet naadloos geïntegreerd is in de Franse Battle Group. Dit vormt een permanente, aanzienlijke bijdrage die het hele jaar door operationeel is, bestaande uit een contingent dat een Infanterie Compagnie, een Genie Peloton, een CSS (logistiek) Detachement en een gespecialiseerd CBRN-ontsmettingsdetachement omvat.

Naast de permanente ontplooiing in Roemenië, houden we troepen paraat om snel in te zetten. Zo staat een compleet gemotoriseerd infanteriebataljon met alle bijhorende steunelementen staat in twee golven standby voor NAVO-operaties. Dit betekent dat in totaal zo'n 1500 militairen van alle machten getraind en klaar zijn om binnen 0 tot 30 dagen overal binnen het Euro-Atlantische gebied ingezet te worden.

Bovendien draagt België in 2026 actief bij aan de versterking van de Duitse Battle Group in Litouwen. Dit door de inzet van een verkennings-eskadron en een detachement mortieren gedurende een specifieke periode.

In 2026 intensiveert Defensie de bescherming van het NAVO-gebied in de lucht door voor het eerst twee keer in één jaar een cruciale Air Policing (AP)-missie uit te voeren met de F-16 vloot. Waar voorgaande jaren vaak één missie de focus was, zal Defensie nu tweemaal een detachement van vier F-16’s en ongeveer 100 militairen inzetten. Eén missie richt zich op het hoge noorden, met deelname aan vanuit IJsland. De tweede missie betreft de Enhanced Air Policing (eAP), waarmee België een directe bijdrage levert aan de beveiliging van de oostflank vanuit Litouwen of Polen.

Tegelijkertijd vervult de Marine een essentiële rol in de Standing Naval Forces (SNF) om de veiligheid op zee te verzekeren. Een Belgische Mijnenjager (MCMV) zal gedurende twee missie in totaal bijna zes maanden operationeel zijn in de Noord- en Baltische Zee. Deze inzet is van vitaal belang voor zowel de verdere ontrading van Russische agressie als de cruciale taak van het beschermen van onderzeese infrastructuur tegen hybride dreigingen – zoals het doorsnijden van datakabels en gaspijpleidingen. Daarnaast wordt in de loop van 2026 daar ook een Fregat ingezet.

De steun aan de Oekraïense strijdkrachten blijft in 2026 een strategische noodzaak. Oekraïne vecht immers niet alleen voor haar onafhankelijkheid maar ook voor onze veiligheid. De bijdrage richt zich op training en coördinatie binnen de internationale kaders van de EU en de NAVO. Cruciaal hierbij is de levering van gespecialiseerde trainingsmodules aan de Oekraïense militairen. België excelleert in de maritieme en explosieve domeinen: zo voorziet ons land, onder andere gespecialiseerde opleidingen voor het gebruik van mijnenjagers.

Collectieve Veiligheid en Stabilisatie

De strijd tegen illegale migratie, naast gewelddadig extremisme en internationaal terrorisme, blijft een absolute topprioriteit voor onze collectieve veiligheid. “De dreiging stopt niet aan de grenzen van Europa. Wat in Noord-Afrika, de Sahel of het Midden-Oosten gebeurt, heeft directe impact op de illegale migratiestromen naar ons land. Daarom zetten we in op stabiliteit, het tegengaan van extremisme én vooral het indammen van illegale migratiestromen die onze veiligheid bedreigen”, benadrukt minister Francken.

Defensie zet zich actief in om de zuidgrens van de EU en NAVO te versterken in het Middellandse Zeegebied. Dit draagt bij aan de controle op migratie, wapensmokkel en andere illegale stromen. Een belangrijke nieuwe capaciteit hiervoor is de inzet van een MQ-9B Skyguardian Drone.

Minister Francken vult aan: “De MQ-9B, met zijn lange vluchtduur en geavanceerde sensoren, zal ingezet worden om cruciale informatie te verzamelen over illegale activiteiten. Dit draagt direct bij aan de controle op illegale migratiestromen, de detectie van wapensmokkel die de Europese veiligheid bedreigen.”

Gezien onze havens en maritieme aanvoerlijnen als levensader voor onze economie fungeren zal de marine een substantiële en zichtbare bijdrage aan de Europese maritieme veiligheid, met een focus op de cruciale handelsroutes. Een Fregat met 180 bemanningsleden zal voor ongeveer twee maanden worden ingezet ten voordele van EUNAVFOR ASPIDES. Deze operatie richt zich op de bescherming van de scheepvaart in de Rode Zee, de Golf van Aden en de Indische Oceaan.

De militaire footprint van België in Afrika richt zich op het versterken van de lokale partnerlanden in de Sahel en de regio van de Grote Meren, met een bijzondere nadruk op de strategische belangen in de Democratische Republiek Congo en Benin.

De beoogde strategische effecten van deze inzet zijn veelzijdig. Enerzijds draagt deze samenwerking direct bij aan de stabilisering van regio’s die van cruciaal belang zijn voor de internationale veiligheid. Anderzijds beschermen deze inspanningen Belgische operationele belangen, zoals de veiligheid van landgenoten en de mogelijkheid tot Non-combatant Evacuation Operations (NEO).

Bovendien versterkt deze samenwerking de diplomatieke positie van België in Centraal-Afrika en bevestigt het land zijn rol als betrouwbare partner.

Nationale Veiligheid en Veerkracht
“De bescherming van ons grondgebied en het versterken van de veerkracht vormen de fundamenten van het Defensieplan voor 2026, conform een geïntegreerde ‘Whole of Government’-benadering. Defensie zal de structurele steun aan de Federale Politie verder uitbouwen”, aldus minister van Defensie Francken.

Binnen Operation Vigilant Protector (OVP) zal Defensie de volledige bewaking van alle nucleaire sites klasse 1 (Doel, Tihange, Mol, Dessel, Geel en Fleurus) overnemen. Dit is een essentiële, structurele inzet die de Federale Politie aanzienlijk ontlast. Mits goedkeuring van de regering zal Defensie, via Operation Urban Shield (OUS), paraat staan voor ondersteuning bij ordehandhaving, met gemengde patrouilles ter ondersteuning van de spoorwegpolitie in Brussel en de beveiliging van de Joodse belangen in zowel Antwerpen als Brussel.

Tegelijkertijd blijft Defensie de ‘First Responder’ van de Natie voor cruciale permanente taken. Dit omvat onder meer de controle van het luchtruim (Control and Reporting Center/Quick Reaction Alert of CRC/QRA), de helikopterreddingsacties op zee (Search and Rescue of SAR) en de essentiële ontmijningsdienst DOVO. Voor snelle interventie bij crisissen en rampen, zoals grootschalige overstromingen of nucleaire incidenten, houdt Defensie een Compagnie PROTER (Protection Territoriale) en het National Response Detachement (NRD) klaar als generieke reactiecapaciteit. Dit garandeert dat de civiele autoriteiten snel en doeltreffend kunnen rekenen op militaire steun wanneer noodsituaties zich voordoen.

Tot slot wordt de digitale verdediging versterkt. De Cyber Force draagt bij aan de nationale cyberveiligheid door steun te verlenen aan bevoegde instanties via monitoring (van onder meer buitenlandse informatie manipulatie of FIMI) en dreigingsanalyse. Bij ernstige nationale cyberincidenten en crisissen staan de Cyber Rapid Response Teams (CRRT) van Defensie paraat om snel en adequaat te reageren.