Minister van Defensie bezoekt Marinebasis in Zeebrugge: “Een sterke marine is essentieel voor een land met handelsbelangen zoals het onze.”
Onze Marine is een cruciaal onderdeel van onze Defensie én van onze nationale veiligheid en welvaart. België is een uitgesproken maritiem land: dagelijks varen gemiddeld 400 schepen door de Noordzee. We beschikken over de tweede grootste containerhaven van de Europese Unie (Antwerpen) en de 14de grootste ter wereld. België is wereldwijd nummer één op het vlak van autoverwerking (car handling), en staat op de 17de plaats qua rederijen. Bovendien investeren we per inwoner meer in maritieme handel dan eender welk ander land ter wereld. De minister benadrukte tijdens het bezoek het groeiende belang van maritieme veiligheid, zeker in het licht van de toegenomen geopolitieke spanningen en hybride dreigingen.
"Als handelsnatie met cruciale economische belangen en havens op en rond de Noordzee, moeten we investeren in een sterke, wendbare en moderne marine. De toegenomen hybride dreiging, onder meer door Russische schepen die in onze wateren opereren, toont aan dat waakzaamheid en paraatheid vandaag belangrijker zijn dan ooit", aldus minister Francken.
Hybride dreiging in de Noordzee
De cijfers spreken voor zich: in 2024 voeren 166 Russische schepen nabij onze Belgische kust — een stijging van 50% ten opzichte van het jaar voordien. Van 85 in 2021 naar 155 in 2024: op drie jaar tijd is het aantal doorvaarten van Russische schepen doorheen de Noordzee bijna verdubbeld. 57 van die doorvaarten vonden plaats in Belgische wateren (zo’n 3.500 km²), terwijl nog eens 40 schepen net buiten deze zone passeerden.
Defensie reageert door deze schepen nauwgezet te volgen. In 2024 trokken Belgische patrouillevaartuigen 63 keer uit om Russische schepen te escorteren of te schaduwen. Daarnaast werden maritieme helikopters drie keer ingezet voor observatievluchten, en gebeurt er continue monitoring vanuit het Maritime Operations Centre én in nauwe samenwerking met het Maritiem Informatie Kruispunt (MIK).
Pioniers in dronegebruik: Belgische Marine blijft voorloper in moderne technologie
Drones worden steeds belangrijker in moderne oorlogsvoering, ook op zee. België speelt hierin al jarenlang een voortrekkersrol. Wist u dat onze Marine al sinds 1978 met drones werkt om zeemijnen op te sporen en onschadelijk te maken? Destijds gebeurde dat met de PAP - een onderwaterdrone die via een kabel werd aangestuurd, net zoals we vandaag opnieuw zien bij sommige toepassingen in het Oekraïense conflict. De technologie evolueert, maar het strategisch belang blijft. Vandaag zet de Belgische Marine verder in op de integratie van geavanceerde drones, zowel onder als boven water, om onze maritieme slagkracht en veiligheid te versterken.
Bezoek aan het Maritiem Informatie Kruispunt (MIK)
Tijdens zijn bezoek bracht de minister ook een bezoek aan het MIK, het centrale samenwerkingsplatform voor maritieme veiligheid. Het MIK is het security-onderdeel van het Maritiem Informatieplatform en is een samenwerkingsverband tussen de Marine (ministerie van Defensie), de Scheepvaartpolitie (Federale Politie), de Douane (FOD Financiën) en het Directoraat-Generaal Scheepvaart (FOD Mobiliteit en Vervoer).
De vier diensten werken hier 24/7 samen om te monitoren of alle wetten op zee worden nageleefd en om illegale activiteiten op te sporen — gaande van mensensmokkel, drugsinvoer en -doorvoer, passages van verdachte schepen, illegale lozingen tot verboden visserijpraktijken.
Nieuwe capaciteiten: Marinefusiliers versterken maritieme slagkracht
In dit kader vormt de oprichting van het Regiment Marinefusiliers een belangrijke versterking. Deze nieuwe eenheid, kortweg ‘MarFus’, is gespecialiseerd in havenbescherming, boardingoperaties en de beveiliging van schepen. De eerste Marinefusiliers hebben onlangs hun opleiding aan de Navy Academy voltooid, na zeven weken intensieve training.
De MarFus zullen zich de komende jaren verder specialiseren. Tegen 2030 streeft het regiment naar 80 actieve leden en een operationeel squadron. Tegen 2040 moet dit uitgroeien tot 250 actieve MarFus, 250 reservisten en drie volledig operationele squadrons.
Minister: “Noordzee cruciaal voor onze veiligheid en welvaart”
"Onze economie met de haven van Zeebrugge en Antwerpen en energievoorziening - denk aan de windmolenparken op de Noordzee - zijn sterk afhankelijk van veilige en vrije vaarroutes. De Marine speelt een sleutelrol in het beschermen van deze vitale belangen. Door patrouilles op zee, de oprichting van de Marinefusiliers en door het werk van het MIK zetten we belangrijke stappen vooruit in onze maritieme veiligheidsarchitectuur. Maar het is duidelijk dat we, gezien de toegenomen dreiging, extra moeten investeren in monitoring, capaciteiten en samenwerking met onze partners", besluit Francken.